تبیین غایت شناختیی نسبت الفت و نظام سیاسی در اسلام

اندیشۀ سیاسی از آغاز، نقش بسزایی به عناصر غایت‌شناختی در میان مؤلفه‌های تمایزبخش سامانه‌ها و نظام‌های سیاسی داده است. تفاوت در غایت‌ها و در اولویت‌بخشی آنها به ساخت نظام‌های سیاسی گوناگون، باعث شده است رابطۀ بین امنیت، عدالت و الفت (مسئله)، (به عنوان سه غایت بنیادین نظام سیاسی اسلامی) مورد بی‌توجهی قرار گیرد. از این رو، با این سؤال که چه نسبتغایت‌شناسانه میانالفت و نظام سیاسی در اسلام وجود دارد؟ (سؤال) مواجه‌ایم. نتیجۀ سیاست‌ورزی‌ پیامبر اکرمˆ، ایجاد الفت و دوستی در جامعه بوده است و خداوند در قرآن از این امر، به عنوان نعمت یاد می‌کند. در واقع، مناسبات خونین قبیله‌ای پیش از اسلام، جای خود را به الفت داد (فرضیه). از همین رو، این نوشتار می‌کوشد به تبیین غایت‌شناسانۀ جایگاه الفت در یک نظام دینی بپردازد (هدف). رویکرد نظری این مقاله، رویکرد تحلیل تاریخی است (روش). مبنای مشارکت سیاسی شهروندان یک جامعۀ دینی، نه تابعیت از محاسبۀ عقلانی سود و زیان، که بر الفت و دوستی دو سطحی شهروندان با یکدیگر استوار است. تحقق این غایت، نیازمند سامان‌دهی مناسبات اجتماعی جامعۀ ایمانی بر اساس سه رکن برابری، برادری و استفادۀ تأخیری و حداقلی از خشونت است (یافته).